امیرسجاد اسماعیلی در مطلب ارسالی برای «نگاه شما» نوشت:
بحث پیرامون جام جهانی برزیل و عملکرد تیمها نه تنها در میان رسانه ها و کارشناسان برنامه های تلویزیونی بسیار جدی دنبال میشود بلکه مخاطبان این رسانه ها نیز اغلب نظرات جالبی پیرامون بازیها دارند.
بازی ایران و نیجریه در مرحله ی گروهی جام جهانی که اولین بازی بدون گل این جام را رقم زد، بحثهای زیادی را در فضای مجازی و در بین فوتبال دوستان غیر ایرانی (و البته ایرانی) برانگیخت.
بسیاری از رسانه های دنیا هم همراستا با مخاطبین جهانی و بینندگان بازی، گزارشهای متعددی در مورد این بازی ارائه دادند. روزنامه ها و وبسایت هایی مثل گاردین، دیلی میل، سان، یو اس نیوز، بی بی سی اسپرت، اسکای اسپرت و بسیاری از رسانه های پر بیننده ی دیگر در مورد بازی صحبت کرده و گزارشاتی را منتشر کردند. اما جالب ترین بخش گزارشات این بازی، نه خود گزارش بلکه نظرات خوانندگان گزارشات و بینندگانی بود که در مورد این بازی بحث و صحبت کرده بودند. با مروز بیش از 500 نظرکوتاه از رسانه های گوناگون، توانستم از دیدگاه مخاطبین عمدتا اروپایی و آمریکایی راجع به تیم فوتبال ایران یک گزارش مختصری را تهیه کرده و به مخاطبین تابناک ارائه نمایم که جهت آگاهی از وضعیت تیم ایران در افکار عمومی مخاطبین غیر ایرانی مشتاق فوتبال مفید خواهد بود. در اینجا لازم دیدم که مروری داشته باشیم به مهمترین نظرات مخاطبین غیر ایرانی به سطح فوتبال ملی ایران که می تواند به همان میزان نشان دهنده ی موفقیت ما در معرفی فوتبال ملی (و همچنین فرهنگ ایرانی) به مخاطبین دیگر نقاط دنیا باشد.
علی رغم مشغله ی بسیار زیاد بالاخره فرصتی ایجاد کردم تا بازی های جام جهانی را دنبال کرده و گزارشات پیرامون آنها را مطالعه کنم و به نحوی چند هفته از فشار کاری کم کرده و اندکی از حال و هوای کار و درس بیرون بیایم. برای دیدن بازی تیمهای ایران و نیجریه، به طور همزمان چندین شبکه ی مختلف را ارزیابی کردم که بهترین گزارش موجود را انتخاب کرده و هر کدام به قول معروف گرم تر و جذاب تر گزارش می کنند، آن شبکه را نگاه کنم. در حالی که کانالها را تعویض میکردم به طور اتفاقی در یکی از شبکه های انگلیسی زبان، گزارشگر بازی، (یا از روی شیطنت و یا از روی بی اطلاعی ) آندرانیک تیموریان ایرانی الاصل را یکی از ارمنی های مقیم ایران!!! معرفی کرد. البته این می تواند ناشی از نوع نگاه فرهنگی این افراد نیز باشد، چرا که پذیرفتن افراد مهاجر و اخذ تابعیت و سپس بازی در تیم های ملی کشورهای اروپایی و آمریکایی به یک چیز عادی تبدیل شده و نمونه ی این مهاجران که در تیمهای ملی کشورهای میزبان توپ می زنند بسیار زیاد است. این مطلب نشان می دهد که بخش روابط عمومی فدراسیون فوتبال نیاز به فعالبت بیشتری در زمینه ی معرفی تاریخچه و نفرات تیم ایران دارد (بگذریم از اینکه ساختار فدراسیون و در کل فوتبال ملی ما نیاز به بازنگری جدی دارد). البته در جایی دیگر نیز شنیدم که از آندرانیک اسکندریان بازیکن سابق تیم ملی ایران در جام جهانی 1978 هم صحبت شد و گزارشگر بازی، اطلاعات جامع تری نسبت به تیم ایران داشت. اما در هر حال، معرفی فرهنگ ایران و شرایط داخلی و روابط اجتماعی بین ایرانیان نیز میتواند به درک متقابل جوامع کمک بسیاری کند تا در آینده این گونه اتفاقات به ظاهر کم اهمیت که زمینه ساز تعارضات فرهنگی بین ملتها در سطوح بالاتر است، با اطلاع رسانی مناسب از سوی مراجع، افراد و سازمانهای ذیربط، رخ ندهد.
بیشتر کاربران و نویسندگان غیر ایرانی این نظرات، از بازی بد تیم نیجریه گلایه کرده و بسیار ناراضی بودند. همچنین سیلی از انتقادات از جانب این کاربران در مورد عملکرد دفاعی تیم ایران در این روزنامه ها و وبسایت ها وجود دارد. کاربران همچنین در مورد اینکه تیم ایران فقط زیر توپ زد و درصد پاسهای سالم تیم ایران بالای 60% نرسید نیز اظهار نظر کرده بودند. کاربری گفته بود که خسته کننده ترین بازی این جام تا به امروز این بازی بوده و کارشناس یکی از شبکه ها به شوخی یا جدی گفت که “شاید چون این بازی، سیزدهمین بازی جام بود لذا دچار نحسی شده و صفر صفر تمام شد!!” کاربر دیگری بلافاصله جواب داده که “از بازی انگلستان و الجزایر در جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی که خسته کننده تر نبود!!” کاربر خوش ذوقی هم از اینکه تیم نیجریه را عقابها نامیده اند به باد تمسخر گرفته و گفته تیم پنگوئن ها بهتر از این تیم بازی میکرد! بعضی از کاربران از انگلستان هم حتی نظراتی تندروانه تر ابراز داشته و نوشته اند که “خسته کننده ترین بازی این دوره از جام جهانی را ایران و نیجریه انجام دادند، اصلا چرا با وجود تیمهای خوبی مثل سوئد که نتوانست به جام جهانی بیاید، تیمی مثل ایران در جام جهانی حاضر است؟” و سپس کاربر دیگری پاسخ داده که: “ایرانیها یک امتیاز دارند و شما دو تا گل از ایتالیا خورده اید بدون امتیاز” و کاربر دیگری ادامه داده که ” آنها (ایرانیها) هنوز در جام حضور دارند اما کار برای شما، پرتغال، اسپانیا و اروگوئه ی قهرمان سخت شده” که البته میتوان از این نظرات میزان “کری خوانی” بین طرفداران تیمهای اروپایی را با یکدیگر درک کرد!! بعضی دیگر هم نظر داده بودند که این جام جهانی است و باید مسابقات ورودی جام جهانی به صورت ” لیگ جهانی” برگزار شود که تیمهای خوب اروپایی که شانس حضور در جام جهانی را از دست داده اند، بتوانند به جای این تیمهای ضعیف! به جام جهانی بیایند!! در پاسخ به این نظر کاربری اضافه کرده که: “همانطور که از اسم این رویداد برمی آید، این یک جام برای تمام ملتهای جهان است و اگر قرار بود تمام تیمهای اروپایی و آمریکای جنوبی به جام جهانی بیایند، میشد جام ملتهای آمریکای جنوبی و اروپا!”
برخی دیگر از فوتبال دوستان که واقع بین تر از بقیه بوده و درک نسبتا بیشتری از فوتبال ایران داشتند، تحریم ایران و در نتیجه عدم تمایل تیمها برای بازی تدارکاتی و همچنین ضعف و ناتوانی مدیریتی فدراسیون فوتبال را دلیل عملکرد دفاعی تیم ایران دانسته بودند و گفته اند که: “تیم ایران با وجود اینکه نتوانسته بازیهای تدارکاتی خوبی داشته باشد و حتی لباس تقلبی به بازیکنانش قالب کرده اند، و در حالی که شاخص ترین بازیکن آنها (اشکان دژاگه) در تیم متوسطی چون فولام بازی میکند، و دروازه بان ملی آنها تنها چند بازی ملی دارد و از لیگ دسته دوم پرتغال می آید، گرفتن یک امتیاز از نیجریه با این همه ستاره که در لیگهای معتبر اروپایی بازی میکنند، نتیجه ی خوبی هست و من از بازی ایران دفاع میکنم” و کاربر دیگری ادامه داده که: “آنها برای بازی زیبا به برزیل نیامده اند، آنها آمده اند تا صعود کنند، ژاپن و استرالیا بازتر و به قول بعضی ها بهتر بازی کردند ولی الان هیچ کدام امتیازی ندارند!”.
برخی هم فدراسیون فوتبال ایران را مورد انتقاد قرار داده اند که سیستم دفاعی تیم ایران ناشی از سیاستهای فدراسیون فوتبال است چرا که ایرانیها بعد از بردن احتمالی هر بازی در جام جهانی به طور غیرمعمول خوشحالی میکنند و همه چیز را به هم میریزند و سپس از شکستن شیشه های اتوبوسها و بند آوردن خیابانها توسط تماشاگران بعد از بازیهای باشگاهی ایران از جمله استقلال – پرسپولیس حرف زده اند. این قسمت از نظرات بینندگان غیر ایرانی هشداری است به فرهنگ تماشای بازیها از سوی تماشاگران ایرانی.
البته میتوان گفت که بعضی از کاربران هم نظرات مثبتی در مورد تیم ایران داشتند و از کار تیمی دفاعی ایران ابراز رضایت کرده بودند و عده ای هم عنوان کرده اند که از کشوری که فوتبال در آن ورزش اول نیست انتظاری بیشتر از این نمیرود. اما پیام عمده ای که بیش از 70% نظر دهندگان در آن مشترک بودند، ضعف بازی نیجریه والبته به عبارتی، بستن تمام فضاها در زمین توسط دفاع ایران و از همه مهمتر بدون گل بودن بازی بود. به عبارت بهتر، اگر بازی با نتیجه ای مساوی به غیر از صفر- صفر مثلا دو بر دو یا سه بر سه تمام میشد شاید طیف وسیعی از مخاطبین، از دیدن بازی راضی میشدند و نظرات بهتری ابراز میداشتند. این نشان میدهد که تماشاگران بازیهای جام جهانی، بیشتر از آنکه نتیجه ی بازی برایشان مهم باشد، میخواهند که گل ببینند.
از تمام این نظرات گذشته، بازی تیم ایران، با شرایط نامساعدی که تیم فوتبال ایران در راه آماده سازی، مدیریت فدراسیون و تدارکات جام جهانی داشت، نتیجه ی قابل قبولی برای “وضعیت” کنونی تیم ایران محسوب میشود و امیدها را برای صعود از گروه همچنان زنده نگه داشته است.