نگاهی به پایان یک کابوس برای خیابان های تاریخی کرمانشاه/ وقتی “ال.آر.تی” هووی منوریل شد

به گزارش خبرنگار مهر، شاید در سال 86 که شورای عالی ترافیک در جلسه ای کارشناسی اجرای پروژه عریض و طویل منوریل را برای کرمانشاه امکانسنجی و بدون دغدغه آن را به تصویب رساند، کاملا می شد این تصور را داشت که عاقبت این طرح در کرمانشاه نیمه تمام ماندن و بعد هم جایگزینی با یک پروژه مشابه است.

بعد از سال 86 و پس از گذشت 5 سال از کلنگزنی پروژه منوریل خبرگزاری مهر اولین رسانه ای بود که در ابتدای تابستان 91 و بعد از پافشاری های بدون دلیل مسئولین وقت استان کرمانشاه در راستای ساخت و قد کشیدن پایه های ناچسب منوریل در سطح شهر، گزارشی تحت عنوان “منوریل پروژه ای که بر قامت شهر کرمانشاه گریه می کند” را منتشر و در آن به ابعاد گوناگون غیر کارشناسی بودن امکان سنجی منوریل برای کرمانشاه اشاره کرد.

موضوعی که پس از آن و با استقبال سایر رسانه های به یکی از دغدغه های اصلی مدیریت ترافیک استان و البته یک سوژه دست به نقد رسانه ای بدل شد اما به هر دلیل مسئولین استانی وقت در دولت پیشین همچنان این مار خوش خط خال منوریل را ناجی مشکلات ترافیکی کرمانشاه می دانستند.

مسئولین شهرداری و اعضای شورای شهر وقت نیز در مصاحبه های مختلف سعی بر پذیرش منوریل برای افکار عمومی داشتند اما واقعیت این بود که اگر حتی رسانه ها و مردم سایه ستون های 6 متری منوریل در خیابان های شهر را بر سر خود می پذیرفتند، این بافت تاریخی و سنتی کرمانشاه از میدان آزادی تا میدان فردوسی و در امتداد خیابان مدرس بود که به هیچ وجه زیر بار منوریل نمی رفت و اصلا جایی برای این غول آهنی با گامهای بتونی را نداشت.

اشاره به برخی مشکلات منوریل از جمله منافات با اصول پدافند غیر عامل، مقرون به صرفه نبودن تعداد جابه جایی مسافرین و مشکلات سمعی و بصری برای شهر مخصوصا قرار داشتن در مسیر چند بیمارستان اصلی شهر و عبور از مسیرهای تاریخی و مغایرت با قانون های میراث فرهنگی برای متقاعد کردن مدیر عامل سازمان قطار شهری کرمانشاه در آن زمان کافی نبود و وی در گفتگو با خبرنگار مهر بر اجرای پروژه منوریل صحه می گذاشت.

منوریل برای کرمانشاه مناسب است

رضا سلیم ساسانی در آن شرایط به مهر گفت: انتخاب منوریل برای شهر کرمانشاه مصوبه شورای عالی ترافیک کشور است و حتی مدیریت ارشد استان در انتخاب آن دخالت نداشته است.

وی اضافه کرد: سال 1388 مطالعات تکمیلی طرح به پایان رسید، در بررسی های به عمل آمده مشخص شد تراموا جوابگو نیست، مترو نیز هزینه بر است و مشکلات خاص خود را به دنبال دارد و علی رغم ظرفیت بیشتر مترو، منوریل به عنوان قطارشهری متناسب با وضعیت ترافیک و خواسته های شهر کرمانشاه تعیین شده است.

ساسانی گفت: به عنوان مثال در مالزی و کوالالامپور از هر دو سیستم مترو و منوریل استفاده می شود، اما در بمبئی هند با حجم مسافر بالا تنها قطار شهری مورد استفاده، مونوریل است.

ساسانی افزود: هزینه احداث یک کیلومتر منوریل به مراتب کمتر از یک کیلومتر مترو است و در زمان کوتاه تری نیز به بهره برداری خواهد رسید.

ساسانی خاصیت مهم منوریل کرمانشاه را عدم تداخل با ترافیک شهری دانست و عنوان کرد: منوریل کرمانشاه از این نظر ایزوله است، زیرا بیش از هشت الی 10 هزار نفر مسافر را جابجا می کند و همچنین حداقل ارتفاع (پنج متر و بیست سانتیمتر) کاملا رعایت شده است.

وی گفت: پایه های یک و نیم متری خط منوریل کرمانشاه دقیقا در وسط  بلوار شهید بهشتی قرار دارد و این کاهش عرض خیابان که اکنون شاهد آن هستیم تنها در زمان اجرای پروژه است و حتی قبل از اجرای کامل طرح موانع قطعاً جمع آوری خواهد شد.

ساسانی ادامه داد: در تمام طول مسیر از میدان فردوسی تا میدان معلم (سه راه مسکن) طرح به صورت منوریل در نظر گرفته شده است.

وضعیت عبور منوریل از خیابان مدرس

ساسانی در پاسخ به این سؤال که وضعیت عبور منوریل از خیابان کم عرض بین میدان آزادی تا میدان فردوسی چگونه خواهد بود، گفت: طرح اجرائی هنوز کامل نیست و به ویژه برای قسمت میدان آزادی تا میدان فردوسی در حال مطالعه است که مشخص شود دقیقا باید به چه شکل عمل کرد و امکان دارد تغییراتی در آن قسمت به وجود آید.

مدیر عامل قطار شهری کرمانشاه گفت: چنانچه قسمتی از منوریل از زیر زمین عبور کند نمی توان نام مترو را بر آن نهاد و در تمام طول دوازده و نیم کیلومتری قطار شهری کرمانشاه از سوی شورای عالی ترافیک منوریل تعریف شده است.

تغییر چهره میهمان ناخوانده کرمانشاه/ معجونی از منوریل و ال آر تی

اما با پایان دوران مدیریت دولت دهم و تغییر دیدگاه مدیرت حاکم بر شورای عالی ترافیک و البته استان کرمانشاه، مقرر شد منوریل در حالی که ماه ها از زمانبندی تعیین شده برای تکمیل و راه اندازی عقب مانده بود تغییر چهره داده و معجونی از منوریل و ال آر تی به شهر کرمانشاه هدیه داده شود و این یعنی ماندن آرزوی مترو بر قلب خیابان های کرمانشاه…

این خبر را معاون عمرانی استانداری کرمانشاه در اسفند 92 در جمع خبرنگاران اعلام کرد و گفت: در سفری که معاون وزیر و رئیس شورای ترافیک کشور به کرمانشاه داشتند پروژه مورد بحث و بررسی قرار گرفت که در نهایت ایشان هم با قطار سبک شهری بیشتر موافق و بر اینکه خیابان مدرس دست نخورده باقی بماند تاکید داشتند.

معاون عمرانی استانداری کرمانشاه ادامه داد: پروژه قطار سبک شهری از میدان آزادی تا میدان طاق بستان سعی می شود روی هوا اجرا شود و برای این کار از همان پایه هایی که زده شده استفاده می شود.

تصویب پیشنهاد قطار سبک شهری در شورای عالی ترافیک کشور

در روزهای گذشته اما همان شورای عالی ترافیک که منوریل را با یک مصوبه کارشناسی به کرمانشاه فرستاد و بودجه کلانی را صرف قد کشیدن پایه های منوریل در کرمانشاه کرد، تصویب کرد که منوریل کرمانشاه به قطار سبک شهری تبدیل شود.

شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور در یک صدمین جلسه خود  پیشنهاد تغییر سیستم قطار شهری کرمانشاه از منوریل به قطار سبک شهری را مورد تصویب قرار داد.

خندان دل، رئیس شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور گفت: تمامی مواردی که در این جلسه اعضای شورا بیان کردند در کمیته فنی مورد بررسی قرار گرفته و گزارش فنی مشاور طرح قطار شهری کرمانشاه، درباره امکان ناپذیری طرح منوریل در قسمت جنوبی شهر کرمانشاه نیز مورد بحث و تبادل قرار گرفته است.

 بعد از این مصوبه معاون عمرانی استانداری کرمانشاه باز هم در نشستی اعلام کرد که با اجرای این مصوبه مشکل عبور مونوریل از بافت تاریخی شهر مرتفع و شورای عالی ترافیک کشور با عبور قطارشهری از این مسیر به جای سیستم مونوریل موافقت کرده است.

تشریح تحولات پروژه قطار شهری کرمانشاه

مجتبی نیک کردار افزود: براساس این مصوبه از محل سه راه‌ 22 بهمن تا میدان فردوسی در مسیری به طول پنج و نیم کیلومتر سیستم قطار سبک شهری به جای مونوریل اجرا خواهد شد.

وی توجه به پدافند غیرعامل در اجرای قطار سبک شهری را یکی از عوامل اجرای این طرح عنوان کرد و گفت: در اجرای پروژه قطار سبک شهری به بحث پدافند غیرعامل در کرمانشاه که یک استان حساس و مرزی است توجه شده و این در حالی‌است که در اجرای مونوریل چنین تدبیری وجود نداشت.

معاون عمرانی استانداری کرمانشاه از آغاز کار حفر تونل برای این پروژه تا پایان سال جاری خبرداد و گفت: چنانچه کار مطالعات بخش زیرزمینی که برای مشاور آن فراخوان داده شده است، به پایان برسد و پیمانکار توانمندی نیز انتخاب شود، به احتمال زیاد تا پایان امسال کار حفر تونل در محدوده یاد شده را آغاز خواهیم کرد و بدین ترتیب کار اجرایی این پروژه در دو حوزه رو زمینی و زیرزمینی ادامه خواهد یافت.

وی جلوگیری از آسیب رسیدن به بافت تاریخی شهر خصوصا در حوزه مدرس را از دیگر دلایل اجرای قطار سبک شهری به جای مونوریل عنوان کرد و یادآور شد: با اجرای این پروژه آسیبی به بافت این محدوده و یا سیستم‌های فاضلاب شهری وارد نخواهد شد، چرا که  این تونل دست کم 12 تا 20 متر در زیر زمین حفر می شود.

نیک کردار زمان مورد نیاز برای این پروژه را چهار سال ذکر کرد و گفت: در صورت تامین اعتبار این پروژه تا 4 سال آینده به بهر‌ه برداری می‌رسد.

معاون عمرانی استانداری کرمانشاه ظرفیت جابجایی مسافر در این پروژه را 14 هزار نفر در ساعت عنوان کرد.

وی همچنین از تغییر کاربری ستون‌ های ایجاد شده برای مونوریل جهت استفاده در سیتم قطار شهری خبرداد و افزود: بین گزینه‌هایی مانند تخریب کامل ستون‌ها، حرکت در سطح و یا استفاده از همین ستون‌ها استفاده از ستون‌ها به عنوان عرشه برای احداث قطار شهری انتخاب و در مسیر بلوار طاقبستان تا سه راه 22 بهمن از این ستوان‌ ها به عنوان عرشه استفاده می‌شود.

معاون عمرانی استاندار مونوریل را یک سیستم گردشگری در دنیا دانست و گفت: هم‌اکنون در دنیا کمتر از 300 کیلومتر مونوریل احداث شده که آن هم مصارف گردشگری و توریستی دارد و این در حالی است که بیش از 12 هزار کیلومتر از سیستم‌های نقل و انتقال به صورت قطار سبک شهری است و برای جابجایی مسافران کارایی بیشتری دارد بنابر این تبدیل سیستم مونوریل به قطار شهری تصمیم درستی است.

نیک کردار ادامه پروژه مونوریل را عامل دیگری بر تشدید ترافیک محور اجرای آن عنوان کرد و افزود: چنانچه احداث ستون‌ها برای اجرای مونوریل در مسیر مدرس ادامه می‌یافت و با توجه به عرض 5 متری ستون‌ها خیابان مدرس که بخش اعظمی از بافت تاریخی را در خود جای داده  و در واقع بخشی از هویت ماست از دور خارج می‌ شد و این در حالی است که با احداث قطار سبک شهری می‌توان علاوه بر جلوگیری از ترافیک ناشی از عبور اتومبیل‌ ها در این مسیر، فضایی با مبلمان شهری مناسب برای عبور مردم ایجاد کرد و آن را صرفا به محل عبوری برای عابرین پیاده تبدیل نمود.

معاون عمرانی استاندار کرمانشاه با بیان اینکه دولت در اجرای پروژه قطار سبک شهری جدی است گفت: تبدیل قطار سبک شهری به مونوریل نه تنها باعث افزایش هزینه‌ها نشده بلکه باعث کاهش در هزینه‌های اجرا نیز شده است، و با وجود هزینه 100 میلیارد تومانی در احداث و حفر تونل کاهش 150 میلیارد تومانی را در خرید واگن‌های قطار شهری نسبت به مونوریل خواهیم داشت و این 50 میلیارد تومان کاهش هزینه و صرفه‌جویی  به دنبال دارد.

نیک کردار، اعتبار مورد نیاز برای اجرای پروژه را 632 میلیارد تومان عنوان کرد و تصریح کرد: دولت معاونت نظارت و برنامه‌ریزی راه‌بردی را مکلف به پرداخت 50 درصد از اعتبارات نموده و 50 درصد دیگر باید از طریق شهرداری تامین شود.

 قطار سبک شهری نگرانی‌ برای بافت تاریخی ایجاد نمی‌کند

مدیرعامل سازمان قطار شهری کرمانشاه که پیشتر از منوریل به صورت قاطع دفاع می کرد در خصوص پروژه قطار سبک شهری و چگونگی روند ساخت این پروژه به خبرنگار مهر گفت:  کار ساخت عرشه قطار سبک شهری با توجه به وجود ستون‌های احداث شده به عنوان پایه مونوریل تا سه ماه آینده آغاز و طرح اجرای آن روی ستون‌های کنونی در حال نهایی شدن است تا از ستون‌های مذکور نیز به نحو احسن استفاده شود.

سعید سلیم ساسانی گفت: از مزیت‌های پروژه قطار سبک شهری استفاده از ایستگاه‌ها به صورت مجزاست به ‌نحوی که پس از احداث، هر ایستگاه قابل بهره‌ برداری بوده و نیاز به تکمیل سایر ایستگاه‌ها نیست.

وی افزود: برای ایجاد ایستگاه‌های این پروژه باید زیرساخت‌های لازم فراهم شود. طبق پیش‌بینی‌ها و در صورت فراهم شدن شرایط در دوسال آینده شاهد بهره‌برداری از اولین ایستگاه آن خواهیم بود.

ساسانی از اعلام فراخوان برای انتخاب مشاور پروژه در آینده نزدیک خبرداد و گفت: برای احداث تونل هم در بخش سه راهی 22 بهمن تا میدان فردوسی فراخوان انتخاب مشاور داده‌ایم تا کار مطالعات این پروژه را انجام داده و در صورت اتمام مطالعات و فراخوان پیمانکار به زودی به مرحله اجرا درمی‌آید.

مدیرعامل سازمان قطار شهری کرمانشاه اجرای این پروژه در بافت تاریخی مدرس را مناسب ارزیابی کرد و گفت: در صورت وجود اختلاف نظر در اجرای این پروژه در بافت تاریخی مدرس  و محدوده شکارگاه این موضوع قابل رفع بوده و اجرای پروژه قطار سبک شهری نگرانی‌ برای بافت تاریخی شهر ایجاد نمی‌کند.

به گزارش خبرنگار مهر، به هر ترتیبی که بود منوریل در نیمه های راه تغییر چهره داد و آن طور که مشخص است باید پس از علم شدن پایه های منوریل شاهد حفر تونل های قطار سبک شهری باشیم، موضوعی که باید امیدوار بود پیش از پایان این دولت به سرانجام برسد که در غیر این صورت بعید نیست بازهم شاهد تغییر تصمیم در حوزه مدیریت ترافیک شهری برای کرمانشاه باشیم.