میهن پست – میگرن عازضه ای است که کم و بیش، تعدادی از افراد هر جامعه‌ای با آن دست و پنجه نرم می کنند، اختلالی شدید که ویژگی آن سردردهای ملایم و بعدا شدید و پی در پی را به دنبال داشته و غالباً با علایمی در سیستم عصبی آتونومس همراه است.سردردی که از یک طرفه شروع و بر نیمی از سر تاثیر گذاشته و ماهیتا ضربان‌دار و از ۲ ساعت تا ۷۲ ساعت ادامه دارد.
به عبارتی دیگر میگرن سردردی شدید است که می‌تواند بصورت ضربه و تپش در سر رخ‌دهد و ممکن‌است باعث، حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا شود. حملات میگرنی می‌تواند باعث درد شدیدی در سر شده و برای ساعت‌ها و یا روزها باقی بماند و آنقدر شدید بوده که فرد بخواهد فقط درجایی ساکت و تاریک دراز بکشد و بخوابد.
بنابراین بعضی از انواع بیماری میگرن، ممکن‌است همراه با علایم حسی هشداردهنده، چون صاعقه‌ها و فلاش‌های نور، نقاط کور و یا سوزن‌سوزن شدن دست‌ها و پاها رخ‌دهد. داروهایی برای کاهش میزان درد و دفعات رخ‌دادن حملات میگرن موجود‌است. بهترین نتیجه این داروها زمانیست‌که با ترکیبی از تغییرات سبک‌زندگی و درمان‌های خانگی استفاده شوند.
لازم است بدانید که سردردهای میگرنی معمولاً در سن بلوغ شروع می شود و در سن بالای ۵۰ سال از بین می‌رود. سردرد میگرنی غالباً یکطرفه و ضربان دار است و چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد. دردهای میگرنی گاهی با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اکثر افراد مبتلا به میگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا می شوند و تمایل دارند که در یک اتاق ساکت و تاریک استراحت کنند. در این حالت روشن کردن چراغ یا ایجاد صدای ناگهانی می‌تواند باعث بدتر شدن سردرد شود.
تغییرات هورمونی روی میگرن مؤثر است و عواملی مثل قاعدگی، بارداری و قرص‌های هورمونی جلوگیری از بارداری معمولاً باعث بدتر شدن میگرن می‌شود.عواملی مثل گرسنگی، کم‌خوابی، خستگی، استرس‌های روحی، ورزش‌های سنگین، غذاهای خاص (قهوه، شکلات، پنیر مانده، آجیل و مشروبات الکلی) و بوهای خاص (مثلاً بوی سیگار یا عطر) می‌تواند باعث شروع حمله میگرن شود.
بد نیست بانید که یک نکته جالب در مورد استرس آن است که نه فقط وجود استرس، بلکه رفع شدن ناگهانی استرس نیز می تواند باعث ایجاد حمله میگرن شود. مثلاً خیلی از افراد مبتلا به میگرن پس از پایان امتحاناتشان دچار سردرد می‌شوند.
دلایل اصلی ابتلا به میگرن هنوز معلوم نیست، با اینحال دلایل این بیماری نه تنها به تغییرات مغزی بلکه به عوامل ژنتیکی نیز مربوط است. افراد مبتلا به میگرن ممکن است، آنرا ارث برده باشند. این روزها دانشمندان معتقدند یکی از دلایل این بیماری عوامل غیرطبیعی ارثی در بخش‌های خاصی از مغز است. بعضی از عواملی که می‌تواند محرک شروع بیماری میگرن و حملات میگرنی باشد،
اما بیشتر متخصصان در خصوص عامل اصلی میگرن معتقدند که میگرن نتیجه تنگ‌شدن گذرای عروق مغزی است که با باز شدن جبرانی بیش از حد عروق دنبال می‌شود. در مرحله انقباض عروق مغزی علائم چشمی میگرن بروز می‌کند و در مرحله گشاد شدن عروق سردرد ضربان‌دار ایجاد می‌شود. میگرن در همه افراد به یک صورت تظاهر نمی‌کند بلکه انواع مختلفی از میگرن وجود دارد که آنها را مرور می‌کنیم.
عوامل اصلی میگرن:
عامل ژنتیکی: مطالعه دوقلوها نشان میدهد که تاثیر ژنتیکی ۳۴ تا ۵۱٪ در احتمال ابتلا به میگرن موثر می‌باشد. .این رابطه ژنتیکی در میگرن‌هایی که دارای اورا هستند نسبت به میگرن‌هایی که او را ندارند قویتر می‌باشد. برخی از گونه‌های ویژه ژن‌ها خطر ابتلا به این بیماری را به میزان کم تا متوسط افزایش می‌دهند.
در این میان اختلالات تک ژن که باعث به وجود آمدن میگرن می‌شوند اندک هستند. اما یکی از این گونه‌ها به عنوان میگرن نیم فلج خانوادگی شناخته شده است، که نوعی میگرن با اورا می‌باشد، و از طریق کرموزوم غیر جنسی غالب به ارث می‌رسد.این اختلالات با انواع کدگذاری ژنی برای پروتئین‌هایی که کار انتقال یون را بر عهده دارند، در ارتباط می‌باشند. اختلال ژنتیکی دیگری که در بوجود آمدن میگرن دخیل است سندرم کاداسیل یا کرموزوم غیر جنسی غالب سرخرگی مغزی با انفارکتوس و لولکو انسفالوپاتی می‌باشد.
عوامل محیطی: بررسی محرک‌های بالقوه محیط‌های درونی و بیرونی نشان داد که شواهد کلی برای اثبات تاثیر این محرک‌ها ضعیف هستند، با این حال پیشنهاد بر این است که افرادی که دچار میگرن هستند اقداماتی پیشگیرانه‌ای را در خصوص کیفیت هوا و نور محیط‌های درونی انجام دهند. همچنین عواملی نظیر رژیم غذایی نامناسب،اضافه وزن،بو ها و حتی تششع وسایل الکترونیکی ارتباطی نظیر تلفن های همراه،رایانه‌های همراه و استفاده بیش از اندازه از صفحه نمایش‌های قدیمی موسوم به CRT نیز تاثیر زیادی بر بروز سردردها دارد.
عوامل فیزیولوژیکی: از میان محرک‌های رایج گزارش شده می‌توان به استرس، گرسنگی، و خستگی (همه این موارد به طور یکسان در بوجود آوردن سردرد تنشی موثر می‌باشند) اشاره کرد.احتمال وقوع میگرن‌ها در دوران عادت زنانگی بیشتر است. تاثیرات هرمونی دیگری، نظیر نخستین عادت زنانگی، استفاده از داروهای ضد قاعدگی خوراکی، قاعدگی، پیش یائسگی، و یائسگی، همچنین در این بیماری نقش دارند. . این تاثیرات هرمونی به نظر می‌رسد در بوجود آوردن میگرن بدون اورا نقش بیشتری داشته باشند. معمولاً، میگرن‌ها در طول دوره دوم و سه ماهه سوم یا پس از یائستگی بوجود نمی‌آیند.
عوامل تغذیه‌ای: بررسی محرک‌های تغذیه‌ای ثابت کرده‌اند که شواهد این بیماری بیشتر مبتنی بر ارزیابی‌های فردی است و از این رو برای اثبات یا رد هر گونه محرک خاصی نیست و در خصوص رژیم غذایی خاصی که بشود این عارضه را کنترل کرد نیز باید با پزشک مشورت کرد.
سوزش و مورمور شدن اعضای بدن: درست همانطور که لایه‌ی رویی بینایی شما بالا و پایین می‌شود، روی سایر جنبه‌های فعالیت مغز شما نیز تاثیر می‌گذارد. مطالعات نشان میدهد که برخی از اشکال اورا، اعصاب حسی را فعال می‌کند به شیوه‌ای موجب سوزش بخشی از بدن می‌شود. سپس عصب‌ها آرام می‌شوند و موجب بی‌حسی می‌گردند. بنابراین، سوزش و بی‌حسی را در دستانتان حس می‌کنید! این دیگر محصول فعالیت مغزی مغشوش شما است.
میگرن چشمی: در این نوع میگرن که اغلب در افراد مسن تر تظاهر می‌کند فرد مبتلا علائم چشمی میگرن را دارد اما به سردرد مبتلا نمی‌شود.علائم بصری میگرن چشمی عبارتند از :
– لکه سیاهرنگ که با خطوط زیگزاگ براق رنگی لرزان احاطه شده است
– تاریک شدن یک سمت میدان بینایی
– تنگ شدن تدریجی میدان بینایی از محیط به مرکز بطوریکه فرد احساس می‌کند که بیرون را از داخل یک سوراخ کوچک تماشا می‌کند.
– دوبینی گذرا
مشکل مبتلایان به میگرن تنها سردرد نیست. اکثر افراد کاملا بیمار می‌شوند و نمی‌توانند کارهای روزمره خود را انجام دهند و مجبور می‌شوند که در یک اتاق تاریک و ساکت بی‌حرکت دراز بکشند تا حمله میگرنی پایان یابد. بعضیها حتی نمی‌توانند فکر غذا خوردن را هم داشته باشند چون دچار استفراغ می‌شوند و در انتها دچار خواب آلودگی و رخوت می‌شوند. در طول حمله فعالیت و عملکرد طبیعی معده مختل می‌شود و باعث می‌شود دارهایی که برای تسکین میگرن خورده می‌شود به خوبی جذب نشود.
درمان میگرن:معمولا نیازی به آزمایشات تشخیصی نیست، اما ممکن است آزمایش خون یا سی‌تی اسکن برای رد سایر بیماری‌ها انجام گیرند. به هنگام بروز اولین نشانه‌های حمله میگرنی؛ روی سر خود یک پارچه سرد یا کیسه یخ بگذارید، یا به صورت خود آب خنک بزنید. ـ چندین ساعت در یک اتاق تاریک و آرام دراز بکشید. دو عدد بالش در دو طرف سر خود بگذارید تا سرتان تکان نخورد. در صورت امکان بخوابید. صدا ، نور و بوها (خصوصا بوی ناشی از آشپزی و سیگار) را به حداقل برسانید و از مطالعه خودداری کنید. بیمار باید مدتی سعی کند در یک اتاق خالی و تاریک دراز بکشد. مساله زمینه روانی قبلی میگرن امروزه مورد توجه است در این صورت کمکهای روانپزشکی برای حل این مشکلات می‌تواند کمک بزرگی به درمان میگرن کند.
– طب سوزنی: در این معالجه، پزشک تعداد زیادی سوزن یک بار مصرف نازک در داخل چندین منطقه از پوست تان در نقاط مشخص جا گذاری می کند. تعدادی از آزمایشات بالینی دریافته اند که طب سوزنی ممکن است برای سردرد مفید باشد.
– بیوفیدبک: بیوفیدبک نوعی روش تجسم خلاق و کنترل فکر و فرآیند ذهنی است. معلوم شده است که بیوفیدبک در تسکین دردهای میگرنی موثر می باشد. این روش آرام سازی از ابزار ویژه ای برای آموزش نحوه ی بررسی و مدیریت پاسخ های جسمانی خاص مرتبط با استرس(مثل کشش و انبساط عضلانی) مدد می گیرد.
– ماساژ: ماساژ ممکن است به کاهش تناوب میگرن کمک کند و می تواند کیفیت خواب تان را بهبود بخشد، لذا این امر می تواند در جهت پیشگیری از میگرن مفید باشد.
داروهای بیماری میگرن: هیچ داروی خاصی نسبت به دیگر داروها ارجحیت ندارد و اثر قطعی از هیچ کدام از آنها مورد انتظار نیست. اولین راه معالجه جلوگیری از وقوع سردرد بوسیله تجویز روزانه دارویی حاوی ارگوتامین است که باعث انقباض مویرگهای مغز می‌شود. برای تخفیف علایم میگرن و پیشگیری از بروز حملات، طیف گسترده‌ای از داروها موجود هستند.
-ارگوتامین‌ها (همراه با کافئین) به صورت خوراکی ، شیاف یا استنشاقی
-آسپیرین ، استامینوفن یا ایبوپروفن
-ترکیب استامینوفن و کدئین
-آنتی‌هیستامین‌ها برای گشاد کردن رگ‌ها
-داروهای ضد استفراغ برای کم کردن تهوع و استفراغ
-داروهای تنگ‌کننده رگ‌ها
بعضی مدارک حاکی از اثر بخشی گیاه feverfew و butterbur در پیشگیری از میگرن ها یا کاهش شدت آن ها می باشند. همچنین مصرف دوز بالایی از ریبوفلاوین(ویتامین ب۲) ممکن است به وسیله ی تصحیح کردن کمبودهایی در سلول های مغزی از میگرن ها پیشگیری کند.
مصرف مکمل های کوآنزیم Q10 نیز ممکن است در بعضی از افراد مفید باشند. مکمل های سولفات منیزیم ممکن است تناوب سردردها را در بعضی افراد کاهش دهند اگرچه همه ی مطالعات با این موضوع موافق نیستند.
سوماتریپتان به صورت تزریق زیر پوست توسط خود فرد ، یا به صورت قرص. داروهای مسدودکننده بتا آدرنرژیک یا کانال کلسیمی ، یا ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای برای پیشگیری از حملات ، در صورتی که حملات آن قدر شدید باشند یا تعداد آنها آن قدر زیاد باشد که شما از کار و زندگی خود باز بمانید. این داروها ممکن است اثرات جانبی نامطلوبی داشته باشند و امکان دارد در همه افراد نیز مؤثر نباشند.
