سلامت نیوز: در سال هاي گذشته و تا پيش از تغيير رييس سازمان هواپيمايي كشوري اين سازمان به عنوان مرجع تاييديه براي پرواز ايران 140 در خطوط هوايي ايران به دليل ايمني پايين اجازه تردد اين هواپيما را نداد ولي به محض تغيير و تحولات در اين سازمان و البته جابه جايي دو مدير در بدنه وزارت صنايع و معادن وقت و وزارت دفاع موضوع عدم ايمني اين هواپيما ها به حاشيه رفت و به جاي مباحث قبلي موضوع صادرات اين هواپيما مورد توجه قرار گرفت.
داستان تولد ايران- 140 به دو دهه قبل برمي گردد. زماني كه در دهه 70 پس از رد و بدل شدن نامه هاي زياد و تحقيق و بررسي تصميم بر اين گرفته شد كه ساخت هواپيماهاي چند نفره تا20 نفره در داخل كشور و در وزارت صنايع پيگيري شود. در آن زمان دلايل دولت براي اين تصميم تقويت ناوگان حمل و نقل هوايي، انتقال تكنولوژي ساخت هواپيما، تعليم نيروهاي متخصص در صنعت و دانشگاه، ايجاد اشتغال براي افراد با تخصص بالا(جلوگيري از فرار مغزها) و پشتيباني نيروهاي مسلح بود.
بر اين اساس بود كه در آن زمان به دنبال انتخاب نوع هواپيما مناقصه يي بين 9 شركت از اسپانيا، اوكراين، روسيه و چين برگزار شد كه در نهايت در اين رابطه اسپانيايي ها قراردادي هم بستند اما به دليل اينكه موتورشان امريكايي يا كانادايي بود قرارداد لغو شد. نهايتا بين روسيه و اوكراين، شركت آنتونف از كشور اوكراين مناقصه را برد. در زمان عقد قرارداد (سال 1375) هواپيماي مدنظر در مرحله تكميل طراحي و توليد نخستين نمونه هاي آزمايشي قرار داشت. شركت صنايع هواپيماسازي ايران (هسا) واقع در شاهين شهر با ميزان مشاركت ايران در ساخت، دريافت مدارك طراحي و توليد و امتياز به مقدار صد درصد و اجراي عمق عملي ساخت حدود 70درصد تعيين شد. البته كارگروه عقد قرارداد اعلام داشتند كه ساخت 70 درصدي صرفا به علت رعايت مسائل اقتصادي و صرفه و صلاح كشور بوده و هسا هر زمان اراده كند مي تواند صد درصد هواپيما را توليد كند. شايد اين همان دليلي بود كه باعث شد در دو سال گذشته با تغيير و تحولات در بدنه وزارت راه و ترابري و سازمان هواپيمايي بحث هاي توليد اين هواپيما و البته صادرات آن جدي تر شد.
با وجود انعقاد قرارداد در سال 1375 به علت تاخير در تكميل مراحل طراحي و تست نمونه هاي اوليه و اخذ گواهينامه تايپِ اين هواپيما از طرف اوكراين، و عدم تامين اعتبارات كافي براي آماده كردن تاسيسات و خريد تجهيزات مورد نياز توسط دولت ايران، عملانخستين فروند هواپيماي توليدي هسا در سال 1379 از خط توليد خارج شد.
در سال هاي 1379 تا 1383 به علت كاهش شديد قيمت نفت و عدم پرداخت اعتبارات مورد نياز، پروژه با بي مهري روبه رو شد و هسا نتوانست سيستم هاي اين هواپيما را (موتور، سيستم ها و اويونيك) كه بيش از 60درصد قيمت هواپيما را تشكيل مي دهد، تهيه كند و بنابراين توليد مستمر و قابل اعتماد برقرار نشد و در نتيجه قراردادهاي فروش قابل توجهي با مشتريان منعقد نشد.
با روي كار آمدن دولت نهم عنايت بيشتري به اين پروژه شد و بخشي از بدهي هاي پروژه بخشوده و اعتباراتي جهت خريد اين هواپيما براي خطوط هوايي كشور تخصيص داده شد و پروژه از سال 86 دوباره فعال شد. با اين حال در كمتر از يك سال بعد، سانحه سقوط اين هواپيما در 27 بهمن 1387 و ركود اقتصادي سال 88 باعث شد تا اين پروژه دوباره وارد ركود شود. اين در شرايطي است كه در سال هاي گذشته و تا پيش از تغيير رييس سازمان هواپيمايي كشوري اين سازمان به عنوان مرجع تاييديه براي پرواز ايران 140 در خطوط هوايي ايران به دليل ايمني پايين اجازه تردد اين هواپيما را نداد ولي به محض تغيير و تحولات در اين سازمان و البته جابه جايي دو مدير در بدنه وزارت صنايع و معادن وقت و وزارت دفاع موضوع عدم ايمني اين هواپيما ها به حاشيه رفت و به جاي مباحث قبلي موضوع صادرات اين هواپيما مورد توجه قرار گرفت، نخستين حادثه در دوم دي 1381 بود كه يك آنتونوف 140 اوكرايني به كوهي در مركز ايران برخورد كرد و 49 نفر از سرنشينان آن كشته شدند. 16 شهريور 1386 نيز يك فروند آنتونوف 140 شركت اوكرايني South Airlines كه از Ivano-Frankovsk عازم فرودگاه كي يف اوكراين بود مجبور به فرود اضطراري شد. هواپيماي پرواز شماره 80 كه 12 مسافر و 4 خدمه داشت، چرخ دماغه آن باز نمي شد و تلاش خدمه براي رفع نقص بي نتيجه بود، لذا هواپيما با چرخ بسته روي باند كف پاشي شده فرودگاه كي يف، فرود آمد. در اين سانحه به كسي آسيب نرسيد اما هواپيما خسارت جزيي ديد.
در تاريخ 22 مرداد 1384 نيز يك فروند از اين هواپيما كه در مسير تهران- خرم آباد پرواز مي كرد و داراي 26 سرنشين شامل 19 مسافر و 7 خدمه بود به دليل نقص فني و از كار افتادن يكي از موتورها در نزديكي اراك مجبور به فرود اضطراري شد و در نهايت در 27 بهمن 1387 يك فروند هواپيماي ايران 140 در حوالي شاهين شهر كه در حال آموزش بود سقوط كرد و تمام 5 سرنشين آن جان باختند.
منبع:روزنامه اعتماد