میهن پست – زمین تاب و یا ماه تاب از اصطلاحات تخصصی حوزه نجوم هست که بیشتر افراد علاقه مند به این حوزه آشنایی کاملی با چنین پدیده هایی دارند، بنابراین در زمین تاب، تابش رنگ پریده نورهایی است که از رمین به ماه رسیده و منعکس می شوند که در اصطلاح نجوم به آن پدیده زمین تاب می‌گویند.در توضیح بیشتر باید گفت که وقتی به هلال ماه کمی بعد از غروب یا قبل از طلوع خورشید نگاه کنید، گاهی اوقات می‌توانید به غیر از هلال تابان ماه بخش تاریک قرص آن را مشاهده نمایید. این تابش رنگ پریده نورهایی است که از رمین به ماه رسیده و منعکس می شوند که در اصطلاح به آن زمین تاب می‌گویند.
لازم است برای درک بهتر زمین تاب، گفته شود که ماه همچون زمین جرمی کروی است و نیمی از این کره همیشه توسط نور خورشید روشن است. وقتی خورشید در افق غربی بعد از غروب یا در افق شرقی قبل از طلوع خورشید دیده می‌شود، در حقیقت تنها نیمی از بخش روشن ماه نقره‌ای قابل رویت است.
حال به قرص کامل ماه فکر کنید که می‌تواند سطح زمین را روشن کند. به طرز مشابه وقتی به یک هلال نگاه می‌کنیم، در شب‌های ماه (قسمت تاریک) قرص زمین تقریباَ به صورت کامل دیده می‌شود و این قرص کامل نورانی، سطح ماه را روشن می‌کند که همان زمین‌تاب است.
بع عبارتی دیگر زمین تاب را می‌توان وقتی ماه جوان و نازک است مشاهده کرد. در هنگامی که بخشی از ماه تاریک است عوارضی از سطح ماه در سمت تاریک دیده می‌شود،علت این موضوع بازتاب نور زمین بر روی قسمت تاریک ماه است. مهتاب پدیده مقابل زمین تاب است.یعنی نور خورشید از روی ماه بازتابیده شده و به زمین می‌رسد.
سیاره تاب: پدیده سیاره تاب یا planetshine هنگامی رخ می‌دهد که نور خورشید به سیاره ای برخورد کند و سپس از روی آن بازتابیده شود و باعث روشن شدن قسمت تاریکی از اقمار آنسیاره شود. یکی از نمونه های سیاره تاب،زمین تاب است، زمانی که ماه نو است از زمین قابل مشاهده است. سیاره تاب را می‌توان در هر جای منظومه شمسی مشاهده کرد به‌ویژه اخیرا کاوشگر فضایی کاسینی توانست برای تهیه بخشی از تصاویر خود از قمرهای زحل حتی در مواقعی که نور خورشید به آن‌ها نمی‌رسید از پدیده کیوان‌تاب استفاده کند.
البته نباد فراموش کرد که لئوناردو داوینچی در کتابش که در حدود سال ۱۵۰۹ میلادی نوشته بود، علت اصلی پدیده زیبای معروف به «ماه کهنه در آغوش ماه نو» را به درستی توضیح می دهد. قرص کم نور ماه از میان دو بازوی هلال ماه قابل رویت است و به طور معمول برای چند روز پس از ماه نو در آسمان اوایل غروب دیده می شود. البته برای چند روز پیش از ماه نو نیز قابل رویت است اما از آن جایی که این هلال باریک در آسمان پیش از سحر بالا می آید. تعداد افراد کمی آن را می بینند.
این پدیده که در گذشته به آن «نور خاکستری» می گفتند(اصطلاحی که اکنون برای پدیده ای مشابه اما ناشناخته در سیاره زهره به کار می رود). امروزه به «زمین تاب» معروف است. خودتان را تصور کنید که در جایی روی بخش تاریک هلال ماه ایستاده اید. روشن ترین جرمی که در آسمان خود می بینید، خورشید نخواهد بود (چون زیر خط افق شما قرار دارد)، بلکه کره زمین خواهد بود. آن هم زمینی کامل، زیرا قرص سیاره ما خودش را به شکل وارونه فازهای ماه به ناظران روی ماه نشان می دهد. ماه نو با زمین کامل هم ارز است و به همین ترتیب در فازهای دیگر. زمین کامل جرمی بسیار روشن است، به خصوص زمانی که ابر قابل توجهی روی جو قابل رویتش را پوشانده باشد. بنابراین سطح تاریک شده ماه را تا اندازه بسیار زیادی روشن می کند؛ خیلی بیشتر از چیزی که ماه کامل سطح زمین را روشن می کند. همان طور که لئوناردو هم نتیجه گرفته بود، این روشنایی همان چیزی است که به شکل «ماه کهنه در آغوش ماه نو» یا «زمین تاب» می بینیم.
زمین تاب به جز روشنایی اش دارای اطلاعات دقیق تر دیگری نیز هست. مشابه هر نوع تابشی، طیف رنگین کمانش پیغام هایی رمزی در خود دارد و در این مورد با شرایط سطح زمین و جو آن در رابطه است.
اقلیم شناسان و ستاره شناسان از زمین تاب به عنوان ابزاری بسیار مفید بهره می برند. دانشمندانی که آثار تغییر اقلیم را بررسی می کنند با مشاهده میزان روشنی این پدیده می توانند برآوردی پیوسته از ناپایداری های پوشش ابر سراسر کره زمین به دست بیاورند. برای نمونه، این روش امکانی فراهم می آورد تا میزان پوشش ابر بر پایه نیم کره زمین ارزیابی شود که به مراتب آسان تر از پردازش داده های ماهواره های هواشناسی است. از این گذشته، ترکیب داده های زمین تاب با اندازه گیری های فضایی از میزان پوشش ابر، برآوردهایی با دقت بسیار بالا از گنجایش زمین برای بازتاب نور به دست می دهد. این رصدها نشان داده اند که در فاصله سال های ۱۹۸۴ تا ۲۰۰۰ کره زمین دستخوش یک تیرگی یکنواخت شده است، اما از آن پس دوباره روشن تر شده است. چگونگی ارتباط این تیرگی با گرمایش تدریجی زمین هنوز در دست مطالعه و بررسی است.
در این میان یک پژوهشگر استرالیایی نیز با استفاده از تلسکوپی آماتوری کشف بزرگی انجام داده است:اقیانوس ها و قاره های زمین در سمت تاریک ماه ،متفاوت می تابند.برای اولین بار نشان داده شد که تفاوت در انعکاس نور از خشکی ها و اقیانوس های زمین را می توان در سمت تاریک ماه دید ، که پدیده ی شگفت انگیز زمین تاب نام دارد.
این اولین مطالعه در دنیاست که در آن از بازتاب نور از اقیانوسها و خشکی های زمین استفاده می شود تا تأثیر قاره ها و اقیانوسها در درخشندگی ظاهری یک سیاره اندازه گیری شود.مطالعات دیگر با استفاده از طیف رنگی و دریافت کننده های حسی مادون سرخ صورت گرفته اند.
حلقه تاب اصطلاح دیگری است که برخی از سیاره‌ها همانند زحل دارای حلقه‌هایی در پیرامون خود هستند و زمانی که نور خورشید توسط این حلقه‌ها به سطح سیاره یا ماه‌های آن سیاره بازتابیده بشود به این پدیده حلقه‌تاب گفته می‌شود. این پدیده در بسیاری از عکس‌های گرفته شده توسط کاوشگر فضایی کاسینی مشاهده شده‌است.
